Artykuły

Według obecnie obowiązujących przepisów bieg terminu przedawnienia przerywa m.in. przez każdą czynność przed sądem podjętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia, w tym w szczególności poprzez złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej oraz przez wszczęcie mediacji. Powyższe skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia niezależnie od tego, czy ugoda została zawarta, czy też do jej  zawarcia nie doszło. W związku z faktem, iż co do zasady nie ma zakazu wielokrotnego korzystania z instytucji zawezwania do próby ugodowej, w praktyce prowadzi to bardzo często do podejmowania tego typu działań wyłącznie w celu przerwania biegu przedawnienia, a nie osiągnięcia porozumienia pomiędzy stronami. Nowelizacja kodeksu cywilnego wprowadza istotną zmianę – zawezwanie do próby ugodowej oraz wszczęcie mediacji nie będzie skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia lecz jego zawieszeniem odpowiednio przez czas trwania postępowania pojednawczego lub mediacji. Bieg terminu przedawnienia nie będzie zatem biegł na nowo po zakończeniu postępowania sądowego. Powyższe zmiany zostały uzasadnione faktem, iż działania, których wyłącznym celem jest przerwanie terminu przedawnienia, a nie rzeczywiste zawarcie ugody są sprzeczne z instytucją przedawnienia, która służy pewności obrotu gospodarczego oraz motywuje uprawnionego do niezwlekania z dochodzeniem praw przed sądem, a jednocześnie chroni dłużnika przed zbyt długo trwającym stanem niepewności co do istnienia określonego obowiązku. Przepisy weszły w życie z dniem 30 czerwca 2022 r. przy czym do mediacji oraz postępowania pojednawczego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów zastosowanie będą miały dotychczasowe regulacje. Wskazać należy, że już w 2019 roku dokonano zmian przepisów w zakresie opłaty od zawezwania do próby ugodowej zwiększając ją do 1/5 opłaty od pozwu. Dla porównania maksymalna opłata przed 2019 rokiem wynosiła 300 zł, natomiast obecnie jest to 40.000 zł.

W dniu 7 lipca 2022 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy Prawo o Postępowaniu Przed Sądami Administracyjnymi, która między innymi umożliwiła doręczanie pism na skrytkę pocztową. Zmiana ta ma za zadanie ułatwić dostęp do sądu osobom, które z różnych przyczyn nie mogą odbierać korespondencji w miejscu zamieszkania, w tym osobom bezdomnym. Zmiany obowiązują od 26 lipca br. Dodany przepis (tj. art. 69 § 2 Ppsa) określa, że: ,,Na wniosek adresata doręczenie może być dokonane na wskazany przez niego adres skrytki pocztowej. W takim przypadku pismo przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe składa się w placówce pocztowej tego operatora, umieszczając zawiadomienie o tym w skrytce pocztowej adresata. W zawiadomieniu wskazuje się placówkę pocztową operatora, w której złożono pismo, oraz zamieszcza się informację, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia.”          Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu nowelizacji, dotychczas w postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie występowała możliwość doręczenia pisma na wniosek adresata na adres skrytki pocztowej. Za umożliwieniem takiego rozwiązania przemawiało – jak wspomniano powyżej – ułatwienie dostępu do sądu osobom, które z różnych przyczyn nie mogą odbierać korespondencji w miejscu zamieszkania, w tym osobom bezdomnym. Ważny był również aspekt praktyczny, uwzględniający fakt, że niejednokrotnie korzystanie ze skrytki pocztowej jest dla adresata wygodniejsze. Ponadto zwrócono uwagę na to, że podobne rozwiązania funkcjonują już z powodzeniem w procesach cywilnym i karnym – tj. na gruncie odpowiednio ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Kpc), ustawy z 6 czerwca  1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Kpk) i ustawy z 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Kpw). Według autorów nowelizacji, skoro stosowanie instytucji doręczenia na adres skrytki pocztowej nie spowodowało problemów nawet w tak ważnych sprawach jak proces karny, to powinna ona być również przewidziana w postępowaniu przed sądami administracyjnymi.